sobota, 9 listopada, 2024

Lęk separacyjny u trzylatków. Czy może to spotkać mojego maluszka w przedszkolu?

4.9
(20)

Lęk separacyjny dziecka niewątpliwie wiąże się z jego emocjonalnym rozwojem. Jednak chcę poświęcić temu osobny wpis. Nie będę tu podawać konkretnej wiedzy psychologicznej ani medycznej, ponieważ takiej nie posiadam, chcę jednak podzielić się z Wami moim zasobem wiadomości oraz doświadczeniem z pracy w przedszkolu w odniesieniu do tego tematu. 

Lęk separacyjny to jeden z wielu rodzajów lęku, jaki może przeżywać dziecko. Generalnie lęk to normalna obawa człowieka przed zagrożeniem. Każdy z nas posiada taki mechanizm obronny w momencie niepokoju, w różnym stopniu nasilenia.

Lęk separacyjny dziecka 3 letniego może być normalnym zjawiskiem, ponieważ jest  to jego naturalny strach przed rozstaniem z najbliższymi, szczególnie przy rozłące z rodzicami. Może się z nim zetknąć każde zdrowo rozwijające się dziecko.

Zdecydowanie momentem, w którym może uaktywnić się u dziecka w tym wieku lęk separacyjny jest przekroczenie przedszkolnego progu. Dla wielu maluszków jest to czas, kiedy po raz pierwszy muszą na dłużej rozstać się z rodzicami.  To kluczowy moment, w którym dziecko uświadamia sobie, że zostanie pod opieką zupełnie nowych osób, nie będzie przy nim mamy ani taty, nie będą stale dla niego dostępni. Każde dziecko początkowo ma duże trudności w zaakceptowaniu zaistniałej sytuacji, z biegiem procesu adaptacyjnego w placówce, przyjmują do wiadomości, że tak już będzie, że to normalna sytuacja, że rodzic idzie do pracy a dziecko do przedszkola. Niewielkie nasilenie lęku separacyjnego w wieku przedszkolnym świadczy o prawidłowym rozwoju emocjonalnym i ustępuje po kilku minutach od rozstania.  Niestety,  niektóre maluszki mają z tym wyjątkowy problem, można wtedy zauważyć u nich objawy lęku separacyjnego. 

Jakie mogą być objawy lęku separacyjnego u 3-latka?

Nadmierny lęk dziecka przed rozłąką z rodzicem może dotyczyć różnych sytuacji, np. tak samo maluch może reagować kiedy mama na chwilę znika do sklepu w celu zrobienia zakupów jak i w przypadku, gdy pozostawia dziecko w placówce przedszkolnej na czas swojej pracy. Prawidłowym mechanizmem w rozwoju emocjonalnym dziecka jest to, że maluszek podczas rozstania z rodzicem przez chwilę przeżywa stan wzmożonego lęku separacyjnego ale po chwili (czasem krótszej, czasem dłuższej) potrafi bądź próbuje  poradzić sobie z zaistniałą sytuacją. Wystarczy im wtedy ciągłe zapewnianie przez panie, że rodzice po nie przyjdą, odbiorą z przedszkola. Zdarzają się jednak dzieci bardziej podatne na działanie lęku separacyjnego i u nich trwa to zdecydowanie dłużej. Można wtedy zauważyć u nich m.in. takie objawy lęku  jak:

  • Stanowcze odmawianie rozłąki z rodzicem, któremu towarzyszą silne emocje, wybuchy złości, gniewu, strachu, przeraźliwy płacz wołający o pomoc, ataki paniki,
  • Objawy psychosomatyczne- bóle brzucha, głowy, wymioty, biegunki, problemy w skoncentrowaniu się na czymś innym niż tylko na kwestii  rozstania z rodzicem,
  • Odmawianie przez dziecko jakichkolwiek prób zachęcenia przez personel przedszkolny do nawiązania z dzieckiem rozmowy, współpracy, wspólnej zabawy z rówieśnikami,
  • Problemy ze snem, wybudzanie się w nocy z płaczem i krzykiem, że dziecko nie chce iść do przedszkola,
  • Napady złości i płaczu przy podjęciu tematu przedszkola, przy zachęcaniu do jeszcze jednej próby pozostania w placówce.

Jeśli pojawiają się u dziecka wyżej wymienione objawy, najlepiej skonsultować problem ze specjalistą -psychologiem, który pomoże dziecku i rodzicom w tej trudnej sytuacji.

Co może powodować lęk separacyjny u dziecka?

Lęk separacyjny u dzieci mogą wywoływać różne czynniki. Do takich należą: czynniki biologiczne, psychologiczne oraz przyczyny środowiskowe.

  • Czynniki o podłożu biologicznym wiążą się z możliwością dziedziczenia przez dziecko intensywnego przeżywania sytuacji lękowych, jeśli u członków rodziny występują choroby natury psychicznej, depresje, dziecko może być narażone na dziedziczenie pewnych cech, np. skłonności lękowych,
  • Do czynników psychologicznych można zaliczyć nadmierną wrażliwość emocjonalną dziecka oraz brak zdolności do radzenia sobie w sytuacjach stresogennych,
  • Czynniki środowiskowe, które mogą wywołać ten rodzaj lęku u dziecka to np. traumatyczne przeżycia, śmierć bliskiej osoby, bądź przebywanie wśród osób, które nie panują nad sobą w sytuacjach lękowych, w nadmierny sposób reagują w chwili strachu i zagrożenia, wówczas dziecko naturalnie chłonie takie sytuacje i uczy się postępowania w podobny sposób.

Z mojego doświadczenia w pracy w przedszkolu w najmłodszych grupach wynika, że największe objawy lęku separacyjnego posiadają dzieci, które przed przyjściem do placówki nie miały okazji, aby wcześniej rozstać się z rodzicami na dłuższą chwilę np. z powodu braku rodziny bądź bliższych znajomych w miejscu zamieszkania.

Dzieci te, nie pozostawały nigdy pod niczyją opieką oprócz rodziców i nagle przyszło im się zmierzyć z tak ciężką dla ich sytuacją, jaką jest rozstanie z najbliższymi. U takich dzieci przeważnie obserwuje się utrudnioną adaptację w przedszkolu. Po rozmowach z nauczycielami, maluszki początkowo pozostawały w placówce na kilka godzin, a potem z biegiem czasu przyzwyczaiły się do nowej sytuacji, poznały środowisko, panie, rówieśników, poczuły się bezpiecznie i mogły przebywać w placówce dłużej. Zdarzały się też maluszki, które z powodu długo trwających rozstań, wielogodzinnego płaczu za rodzicami, pomimo jak najlepszej opieki personelu przedszkolnego, musiały zrezygnować na jakiś czas z uczęszczania do placówki. Po prostu nie były wtedy gotowe na wkroczenie w przedszkolny świat. To była dobra decyzja ze strony opiekunów, bo dzieci które wracały po pewnym czasie do przedszkola miały o wiele łatwiej z zaadaptowaniem się na nowo do warunków przedszkolnych, były już gotowe na tę zmianę w życiu.

Czy ten artykuł był pomocny?

Kliknij w gwiazdkę aby ocenić!

Średnia ocena 4.9 / 5. Wszystkich ocen: 20

Na razie nikt nie ocenił tego artykułu!

Cieszę się, że podoba Ci się artykuł!

Polub mój profil Facebook i pozostańmy w kontakcie!

Ola Wasiela
Ola Wasielahttps://mamaolazprzedszkola.blog
Ola Wasiela – mama pięcioletniego Alanka, pedagożka i nauczycielka wychowania przedszkolnego. "Odkąd pracuję w przedszkolu, temat adaptacji maluszków w nowym środowisku jest mi szczególnie bliski. Zawsze darzę dzieci i ich rodziców dużym zrozumieniem i empatią w ich początkach z przedszkolną przygodą."

1 KOMENTARZ

  1. Mój syn w grudniu skonczy 3 lata, teraz chodzi jeszcze do żłobka a we wrześniu idzie do przedszkola. Mimo to obawiam się nowej adaptacji ( która polega jedynie na zostawieniu dziecka samemu w placówce..) bo jest dzieckiem raczej zamkiętym w sobie a adaptacja w żłobku zajęła mu trochę czasu ( chociaż teraz bardzo lubi tam chodzic!). Mam jednak nadzieję, że żłobkowe doświadczenia trochę mu pomogą.

ZOSTAW KOMENTARZ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj
Captcha verification failed!
Ocena użytkownika captcha nie powiodła się. proszę skontaktuj się z nami!
Ola Wasiela
Ola Wasiela – mama pięcioletniego Alanka, pedagożka i nauczycielka wychowania przedszkolnego. "Odkąd pracuję w przedszkolu, temat adaptacji maluszków w nowym środowisku jest mi szczególnie bliski. Zawsze darzę dzieci i ich rodziców dużym zrozumieniem i empatią w ich początkach z przedszkolną przygodą."

Warto przeczytać