Przedszkole daltońskie

Przedszkole daltońskie  – przedszkolem daltońskim może zostać każda placówka wychowania przedszkolnego (publiczna lub niepubliczna), która swoje działania opiera o Plan Daltoński  i otrzyma specjalny certyfikat od Polskiego Stowarzyszenia Dalton. Jeśli przedszkole wykaże, że realizuje założenia edukacji daltońskiej i uzyska powyższe pozwolenie, może używać nazwy Przedszkole Daltońskie.

Założycielką owej koncepcji jest Helen Parkhurst- nauczycielka i założycielka w 1919 r. szkoły laboratoryjnej w Dalton (stan w Massachusetts w USA). Prekursorką Planu Datlońskiego w Polsce jest dr Jadwiga Młodowska (1882 -1934). W latach swojej świetności była inicjatorką, realizatorką, rzecznikiem i autorytetem systemu daltońskiego, dostosowanego do realiów ówczesnej polskiej oświaty.

Na czym polega plan daltoński?

Plan daltoński to przede wszystkim zerwanie z tradycyjnym modelem nauczania na rzecz: uczenia się. 

Mottem edukacji daltońskiej są słowa jej twórczyni- Helen Parkhurst:

“ Jeśli szanujemy dziecko i podążamy za jego możliwościami, to może one zrobić więcej, niż od niego oczekujemy, a wszystko co dziecko potrafi- nauczycielowi zrobić nie wolno”.

Filarami Planu Daltońskiego są:

• Odpowiedzialność / wolność
• Samodzielność
• Współpraca
• Refleksja

Aranżacja przestrzeni przedszkolnej, edukacyjnej, według Planu Daltońskiego to: proste, naturalne akcesoria i pomoce dydaktyczne, wyznaczone miejsce do odpoczynku, wyciszenia, zrelaksowania dla dzieci, zasady organizacyjne np. dotyczące ilości dzieci, które mogą jednocześnie przebywać w danym kąciku zainteresowań. Każde dziecko posiada indywidualną szafkę na swoje rzeczy osobiste. Dużą wagę nauczyciele przykładają do uporządkowanego otoczenia, które pozwala dzieciom na celowe budowanie bezpieczeństwa.

Organizacja procesu edukacyjnego w przedszkolu daltońskim wygląda następująco:

W placówce daltońskiej istnieją grupy mieszane wiekowo od 3 do 6 lat, nauczyciele i pracownicy obsługi powinni być na stałe przypisani do danej grupy. Dzieci nie leżakują lecz odpoczywają według indywidualnych potrzeb. Podczas spożywania posiłków personel bardzo dba o estetykę podawania potraw, zupy serwowane są w wazach a kompoty owocowe  w dzbankach, oraz o wysoką jakość pożywienia. Każda grupa posiada własną zastawę, w różnym kształcie i kolorystyce, na stolikach stoją serwetniki a dzieci posługują się kompletem sztućców, trzylatki uczą się posługiwania nożem.

Sale dziennego pobytu dzieci mają zawierać stonowaną kolorystykę w pastelowych barwach i jednokolorowe dywany. Nie nadużywa się tu gotowych i wielokolorowych dekoracji, okna też mają być nie zaklejone obrazkami, ma stanowić dla dzieci miejsce bezpośredniej obserwacji otoczenia zewnętrznego. Przedszkola daltońskie posiadają ogrody, na których znaleźć można ogródki ziołowe jak i strefy aktywności ruchowej dla różnych grup wiekowych. W przedszkolu daltońskim królują zabawki i pomoce dydaktyczne naturalne oraz wykonane przez dzieci, rodziców i nauczycieli, z wykorzystaniem odpadów recyklingowych. Dzieci nie korzystają z podręczników, ale z różnorodnych książek, albumów i czasopism, realizując podstawę programową wychowania przedszkolnego.

Plan Daltoński oferuje dzieciom szereg pomocy, które wspierają proces uczenia się według, wspomnianych na początku artykułu, czterech filarów. 

Najpopularniejszymi pomocami daltońskimi są:

Zegar: w tej koncepcji wizualizuje upływ czasu w taki sposób, że dzieci lub nauczyciel wyznaczają czas na wykonanie zadania: 5, 10, 15 lub 30 minut.

Sygnalizator: służy do komunikacji niewerbalnej dzieci z nauczycielem. Wizualizuje za pomocą kodów- kolorów, rodzaje aktywności dzieci. Kolor czerwony– to praca samodzielna dziecka. Żółty– praca dzieci w parach, zespołach, grupach, dzieci poprzez wzajemne proszenie o pomoc, wspólnie szukają rozwiązań. Zielony– czas na konsultacje z nauczycielem.

Kolorowa wizualizacja dni tygodnia- Symbole są ścisłe z oznaczeniami na “tablicy zadań”. 

Tygodniowa tablica zadań- wizualizuje zadania do samodzielnego wykonywania przez dzieci w danym tygodniu. W poniedziałek nauczyciel przedstawia dzieciom zadania edukacyjne i omawia dokładny sposób ich wykonania. Następnie umieszcza zadania na “tablicy zadań”. Każde dziecko samo decyduje w jakim czasie wykona dane zadanie. Wykonane zadanie dziecko oznacza magnesem w kolorze dnia, w którym to zadanie wykonało. 

Przedszkole oparte o założenia Planu Daltońskiego, rozwija u dzieci kreatywność, zaspokaja potrzebę dziecięcej aktywności, stawia na samodzielność dziecka, umiejętność współpracy, współdziałania oraz poczucie odpowiedzialności.