Przedszkole jest placówką edukacyjną opiekuńczo-wychowawczą i jej podstawowym zadaniem jest rozwijanie wszechstronnych możliwości wychowanków, zapewniając im jak najlepsze przygotowanie do szkoły. Przedszkole może osiągnąć zadowalające efekty w kierowaniu rozwojem dziecka, kiedy spełnia najistotniejsze dla niego potrzeby, czyli przede wszystkim potrzebę bezpieczeństwa, przynależności oraz kontaktu emocjonalnego z innymi.
Dziecko, które rozpoczyna edukację przedszkolną, poznaje nowe środowisko społeczne i materialne, doświadcza wielu silnych bodźców, które przysparzają mu sporo stresów, dlatego proces przystosowawczy do nowego miejsca jest dla niego trudny. W tej sytuacji ogromną rolę do odegrania ma środowisko przedszkolne, które musi być tak zorganizowane, aby adaptacja dziecka przebiegała jak najlepiej.
Nieodzownymi elementami, które mogą złagodzić trudności dzieci trzyletnich w przedszkolnej adaptacji to zapewnienie dzieciom w pierwszych kontaktach z nowym środowiskiem samych dobrych przeżyć, doświadczeń, życzliwości, ciepła i akceptacji oraz dostosowanie wymagań do poziomu możliwości i potrzeb dzieci.
Działania te mają na celu pomóc dziecku w nawiązaniu jak najbardziej pozytywnego kontaktu z nowym środowiskiem, co pomoże mu w kształtowaniu prawidłowego stosunku emocjonalnego do przedszkola, który stanowi podstawowy element łagodnej adaptacji.
Stwierdzenie, że przedszkole to drugi dom dla dzieci jest jak najbardziej prawdziwe. Jednak zanim maluszki oswoją się z nowym miejscem, dobrze je poznają, nauczą się funkcjonowania w grupie rówieśniczej i uczestniczenia w przedszkolnym życiu, a co najważniejsze, zanim poczują się w nim jak w domu, musi upłynąć trochę czasu.
Duży wpływ na to, jak będzie przebiegała adaptacja dziecka w przedszkolu mają warunki lokalowe tego miejsca. Nierzadko uzależnione jest to od funduszów przedszkola i od tego na ile dyrektor może sobie pozwolić, aby przeprowadzać remonty i doposażać placówkę w nowe meble, sprzęty i zabawki. Mam tu na myśli raczej przedszkola państwowe. Jednak w przedszkolach kładzie się nacisk, aby stworzyć dzieciom takie warunki, w których będą czuły się dobrze, bezpiecznie i komfortowo.
Dla maluszków najważniejsze są te pomieszczenia w przedszkolu, w których przebywają najczęściej. Są to: sala zabaw, łazienka, szatnia i ogród przedszkolny.
Sala zabaw. Dla dziecka, najważniejsza jest sala, w której będzie przebywało większość czasu, podczas swojego pobytu w przedszkolu. W tej kwestii największą rolę odgrywają: nauczyciele pracujący w grupie jak również pani, która jest pomocą do dzieci. To one odpowiedzialne są za prawidłowe zaprojektowanie sali przedszkolnej, w sposób najbardziej wartościowy dla dzieci. Powinny tak urządzić miejsce dziennego pobytu dla dzieci, aby współgrały ze sobą zasady estetyki, higieny i co ważne funkcjonalności i dostępności różnych przedmiotów dla dzieci. Sala przedszkolna musi pomieścić wiele rzeczy, czyli zabawek, pomocy dydaktycznych i przyborów do zajęć jak również stoliki z krzesełkami, regały, półeczki i szafki dla dzieci jak również szafę na leżaki, kocyki i poduszki dla dzieci. Ważne jest, aby pewne elementy miały swoje stałe miejsce, wtedy łatwiej jest dzieciom zapoznać się z nowym miejscem i dobrze się w nim orientować. Nieodzownym elementem przedszkolnej sali są kąciki zainteresowań dzieci. Mają one swoje różne nazwy: kącik lalek, kącik gier i puzzli, kącik literek, kącik matematyczny ,kącik samochodowy, kącik odpoczynku, kącik muzyczny, kącik teatralny, kącik plastyczny itp. Nie wszystkie kąciki zainteresowań muszą istnieć jednocześnie ale kilka kącików powinno być stałych, są to: kącik czytelniczy, konstrukcyjny, artystyczny i przyrodniczy. Wszystkie kąciki posiadają swoje symbole, aby łatwiej było dzieciom rozpoznać z jakiego kącika korzystają, np. na regale z układankami i puzzlami jest przyklejone zdjęcie z symbolem puzzli. Często program dydaktyczny sugeruje nauczycielkom utworzenie danego kącika, np. kiedy tematem kompleksowym w przewodniku metodycznym jest „ zdrowie”, wtedy np. tworzy się dla dzieci kącik lekarski. Ważne jest, aby w miarę możliwości wyposażać te kąciki w prawdziwe przedmioty, lub ich zabawkowe odpowiedniki. Kąciki tematyczne mają ważne zadania do spełnienia, jakimi są np. zaspokajanie różnorodnych potrzeb dzieci, ułatwianie kontaktów między rówieśnikami, pomagają rozwijać zdolności językowe, manualne, pobudzają kreatywność dzieci oraz doskonalą sprawność fizyczną.
Sala dziennego pobytu dla przedszkolaków jest dla nich miejscem przede wszystkim do zabawy ale także zdobywania nowych umiejętności, spożywania posiłków i odpoczynku. Musi być tak zaaranżowana, aby każdy mały przedszkolak czuł się w niej dobrze i bezpiecznie.
Wierzcie mi, że przed przyjęciem nowej grupy maluszków, dyrektor, nauczyciele i personel, z ogromną starannością dbają o to, żeby Waszym dzieciom było w przedszkolu jak najlepiej.
Łazienka. Łazienka w przedszkolu jest następnym ważnym miejscem dla każdego maluszka, ponieważ wszystkie dzieci będą z niej korzystały i to wiele razy w ciągu dnia. Często łazienka w przedszkolu stanowi integralną część sali, jest oddzielona tylko przezroczystymi szklanymi drzwiami i szerokim oknem, żeby personel przedszkola mógł cały czas mieć oko na to co się tam dzieje. Łazienka przedszkolna nieco różni się od tej w domu, dlatego dziecko musi dobrze poznać to miejsce. Jest bardzo dobrze dostosowana do wzrostu małych dzieci, sedesy jak i umywalki są na takich wysokościach, aby każdy maluszek bez problemu mógł z nich skorzystać . W przedszkolnej łazience są zazwyczaj dwie toalety i dwie umywalki oraz półeczki dla dzieci na przybory do mycia zębów. Każde dziecko ma swoją indywidualną półeczkę, która jest opisana nie imieniem i nazwiskiem a jego przedszkolnym znaczkiem, np. motylkiem, muchomorkiem czy autkiem. Na drzwiach od łazienki bądź na ścianie nauczycielki często wieszają różne plakaty i obrazki, które przypominają dzieciom kiedy i po jakich czynnościach należy umyć rączki. Stanowi to zarówno ładną dekorację jak i element edukacyjny dla dzieci, który uczy je poprawnych nawyków higienicznych.
Szatnia. Szatnia przedszkolna, na początku, jest dla dziecka przede wszystkim miejscem rozstań z rodzicami. To w niej codziennie dziecko rozpoczyna i kończy dzień w przedszkolu. We wrześniu, szatnia przedszkola zamienia się w miejsce trudnych przeżyć dla rodziców i dzieci z nowej najmłodszej grupy. W szatni dziecko musi poznać miejsce swojej półeczki na ubranie i obuwie oraz znaczek pod jakim ma jej szukać, ten znaczek odgrywa ważną rolę, ponieważ kiedy nie spodoba się dziecku może nasilić to jego trudność w przystosowaniu się do przedszkola dlatego nauczycielki starają się, aby znaczki były jak najbardziej atrakcyjne dla dzieci. W szatni dziecko poznaje również miejsce tablicy, na której nauczyciel będzie wywieszał jego twórcze prace plastyczne, które potem będą mogli podziwiać jego rodzice.
Ogród przedszkolny. Placówkę przedszkolną oprócz budynku stanowi również ogród przedszkolny, na którym znajduje się ( a przynajmniej powinien) dobrze wyposażony plac zabaw dla dzieci bogaty w piaskownice, miejsce do biegania i wiele różnych atestowanych urządzeń, dzięki którym dzieci mogą aktywnie spędzać czas, świetnie się bawiąc. Z pedagogicznego punktu widzenia, należy jednak poczekać ze zwiedzaniem ogrodu przedszkolnego przez dzieci trzyletnie, które dopiero rozpoczynają swój pobyt w przedszkolu. Wynika to z rozwoju poznawczego malucha, dziecko w tym wieku nie ma jeszcze dobrze ukształtowanego pojęcia przestrzeni. Dla maluszków przedszkole i otaczający je ogród to za duża przestrzeń, żeby mogły korzystać z niej w pierwszych dniach uczęszczania do przedszkola. Najpierw dzieci muszą poczuć się bezpiecznie w sali, w której spędzać będą najwięcej czasu.
Powinno się stopniowo zapoznawać maluszki z większą przestrzenią w przedszkolu dla dobra ich pomyślnej adaptacji w tym miejscu.
Generalnie dotyczy to całkiem nowej grupy przedszkolnej, tzn takiej, którą tworzą nowe maluszki. Często grupy przedszkolne są łączone i okazuje się, że połowę najmłodszej grupy stanowią dzieci, które już w poprzednim roku chodziły do przedszkola. Wówczas takie grupy szybciej korzystają z wyjść poza budynek przedszkola, spacerują bądź bawią się na przedszkolnym ogrodzie. Z mojego doświadczenia z pracy z maluszkami wynika, że debiutujące w przedszkolu dzieci szybciej adaptują się, będąc w takich mieszanych grupach.
